(Bilgisayar çikolatalarını saklıyor, ama senin verilerini de)
Düşünsene aşkımmm… internette dolaşıyorsun, sosyal medyada geziniyorsun, alışveriş sepetine çikolata koydun ve sayfayı kapattın. Ertesi gün tekrar açtığında her şey hâlâ yerli yerinde… İşte burada cache ve cookie devreye giriyor.
Ama dikkat! İkisi de tarayıcı hafızasının gizli kahramanları, ama görevleri çok farklı.
🧠 Cache: Tarayıcının Süper Hızlı Hafızası
- Görev: Sık ziyaret ettiğin sitelerin statik içeriklerini (resimler, CSS, JS dosyaları) saklamak.
- Amaç: Sayfaların tekrar açıldığında hızlı yüklenmesini sağlamak ve sunucuya gereksiz yük bindirmemek.
- Çalışma mantığı: Tarayıcı, önce cache’e bakar; eğer içerik güncelse, internetten tekrar indirmeye gerek kalmaz.
💡 İpucu:
- Cache’i düzenli temizlemek, özellikle tasarım veya içerik güncellemelerinde faydalıdır.
- Tarayıcıda Ctrl + F5 ile sayfayı “zorla yenilemek” cache’i atlayarak güncel içerik getirir.
Olası sorunlar ve çözümü:
- Sayfa güncellenmiyor / eski içerik gözüküyor
- Çözüm: Tarayıcı cache’ini temizle veya Ctrl + F5 ile yenile.
- Tarayıcı yavaşladı
- Çözüm: Cache fazla birikmiş olabilir. Tarayıcı ayarlarından cache temizliği yap veya otomatik temizleme ayarlarını aktif et.
🍪 Cookie: Tarayıcının Küçük Not Defteri
- Görev: Kullanıcı bilgilerini, oturumları, tercihleri ve site ayarlarını saklamak.
- Amaç: Web siteleri seninle “tanışık” kalabilsin ve deneyimini kişiselleştirebilsin.
- Çalışma mantığı: Cookie’ler sunucu tarafından gönderilir ve belirli bir süre tarayıcıda saklanır. Oturum bilgisi, dil seçimi veya sepet verisi gibi bilgiler burada tutulur.
💡 İpucu:
- Cookie’ler tarayıcı kapandığında silinebileceği gibi, belirli bir tarihe kadar kalabilir.
- Gizli veya güvenli tarama modunda cookie’ler kısa süreli saklanır ve kapatınca kaybolur.
Olası sorunlar ve çözümü:
- Oturum sürekli kapanıyor
- Çözüm: Cookie’lerin süresini ve tarayıcı ayarlarını kontrol et. Tarayıcı otomatik olarak tüm cookie’leri silmiyor mu bak.
- Kişisel verilerin yanlış hatırlanması
- Çözüm: Cookie’leri temizle ve tarayıcıyı yeniden başlat.
⚔️ Cache vs Cookie: Temel Farklar
| Özellik | Cache | Cookie |
|---|---|---|
| Sakladığı veri | Statik içerikler (resim, CSS, JS) | Kullanıcı bilgileri, oturum, tercih |
| Amaç | Sayfaları hızlı yüklemek | Kullanıcı deneyimini kişiselleştirmek |
| Saklama süresi | Kısa-orta, genellikle güncellenir | Uzun veya belirlenmiş süre |
| Gizlilik riski | Düşük | Orta-yüksek (kişisel veri içerir) |
| Sunucu ile iletişim | Cache güncel değilse sunucuya istek gider | Cookie her istekte sunucuya gönderilir |
🔧 İpuçları ve Çözüm Önerileri
- Sayfalar eski veya bozuk gözüküyor
- Cache’i temizle ve sayfayı yeniden yükle.
- Oturum veya sepet sürekli sıfırlanıyor
- Cookie ayarlarını ve tarayıcı izinlerini kontrol et.
- Tarayıcı yavaş çalışıyor
- Cache birikmiş olabilir. Düzenli olarak temizle veya otomatik temizlemeyi aktif et.
- Gizlilik endişesi var
- Cookie’leri düzenli sil, gizli modu kullan, sadece güvenilir sitelerde oturum aç.
- Web geliştirme yapıyorsan
- Tarayıcıda cache’i geçici olarak devre dışı bırakabilirsin (Developer Tools → Disable Cache).
📌 Son Söz
Cache ve cookie, tarayıcıların gizli tatlılarıdır. Biri hızlı yükleme sağlar, diğeri senin tercihlerini hatırlar. Ama ikisi de yanlış yönetilirse kafa karışıklığına, gizlilik sorunlarına ve performans düşüşüne yol açabilir.
Unutma aşkımmm 😘: Tarayıcıyı temizlemek tıpkı dolabını düzenlemek gibi. Çikolatalarını kaybetmezsin ama eski çerezler seni yavaşlatmaz. 🍪💻
