Düşün bir:
Bilgisayarında saatlerce uğraşarak kurduğun mükemmel bir sistem var. Her şey tıkır tıkır çalışıyor. O sırada bir içgüdü geliyor: “Bir ayarı kurcalasam mı acaba?”
Kurcalarsın.
Ve…
Pat.
Sistem gider, mavi ekran gelir. O an ekranın karşısında tek söylediğin şey:
“Keşke zamanı geri sarabilsem…”
İşte snapshot tam da bu noktada sahneye çıkar. Bilgisayar dünyasının CTRL+Z butonudur, dijital dünyada “kurtar beni abi!” çığlığına gelen süper kahramandır. 🦸♂️
📸 Snapshot Nedir, Ne Değildir?
Snapshot, bir sistemin veya sanal makinenin o anki halinin dondurulmuş bir fotoğrafıdır.
Ama bu öyle filtreli, Instagram’lık bir selfie değil.
Bu fotoğraf, diskinizdeki verilerden çalışan işlemlere, ayarlardan aygıt yapılandırmalarına kadar her şeyi içine alır.
Yani snapshot, sistemin “şu an olduğu haliyle” bir kopyasını alır ve saklar.
Yarın bir şeyler bozulursa, diyebilirsin ki:
“Ben dünden memnundum, geri dönüyorum.”
Ve sistem, sanki hiçbir şey olmamış gibi o noktaya geri döner.
Bu teknolojiyle birlikte artık “aman sistem çökerse ne yaparım” stresi tarihe karışır. (Tabii snapshot almayı unutmadıysan. Onu da unutursan, geçmiş olsun.)
🧰 Snapshot Nerelerde Kullanılır?
1. Sanal Makinelerde (VMware, VirtualBox, Hyper-V):
En çok kullanıldığı yer burası.
Bir sanal makineyi (VM) kurdun, yazılım deniyorsun, sistem kuruyorsun, virüsle flört ediyorsun… Snapshot alırsın, iç rahatlığıyla her şeyi denersin.
Bozarsan?
“Snapshot’a geri dön” dersin, bitti gitti.
💡 “Bir VM snapshot’ı, sanal bir zaman makinesidir. Kırmızı hapı değil, snapshot’ı seç!”
2. Veritabanlarında (özellikle ZFS, Btrfs gibi dosya sistemlerinde):
Veritabanları hassastır. Üç nokta koysan bozulur.
Snapshot sayesinde veri bozulmadan önceki hali kaydedilir.
Gerektiğinde veri kurtarma yapılır.
Tabiri caizse “veritabanının kara kutusudur.”
3. Backup Sistemlerinde:
Snapshot, tam anlamıyla bir “anı dondurma” işlemidir ama sürekli yedek almaktan çok daha hızlıdır.
“Her 5 dakikada bir snapshot al” dersin, sistem çatır çatır dondurur.
Sorun çıktığında sadece bir adım geri gidersin.
Bir nevi bilgisayar dünyasının undo butonudur.
4. Yazılım Geliştirme ve Test Süreçlerinde:
Kod yazarken bir şeyleri denemek istersin.
Ama aynı zamanda korkarsın:
“Ya her şeyi bozar da geri dönemezsem?”
İşte snapshot burada devreye girer.
Kafanı yastığa rahat koyarsın.
❄️ Snapshot ≠ Tam Yedekleme
Şunu ayıralım:
Snapshot, tam yedekleme değildir.
Ama “tam zamanında alınmış küçük bir kurtuluş noktasıdır.”
Yedekleme annenin seni soğukta montla dışarı yollaması gibidir.
Snapshot ise montun cebine gizlice bir çikolata koymasıdır.
Bozulan her şey onarılmaz belki ama moralin yerine gelir. 🍫
🧠 Snapshot Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Düzenli Al: Haftada bir değil, kritik işlemden önce al.
- Depolama Alanına Dikkat: Her snapshot disk alanı kaplar. Çoğaltırsan diskin “beni rahat bırak” der.
- Snapshot Süresi: Uzun süre tutulmaz. Snapshot’lar geçici çözümdür, sonsuza kadar saklanmaz.
- Snapshot Geri Dönüşü: Geri döndüğünde o andan sonraki her şey silinir. Yani “geri sarınca”, bugünkü işler uçar. Aman dikkat!
🧁 Sonuç: Snapshot = Dijital Muffin Kalıbı
Bir kek yapıyorsun. Fırına atmadan önce tadına bakmak imkânsız.
Ama snapshot alırsan, keki fırına atarsın, olmazsa başa dönersin.
İşte snapshot, o ilk hamurun yedeğidir.
Sistemi riske atmadan denemek, kurcalamak, hata yapmak ve sonra “boş ver ya geri döneriz” diyebilmek paha biçilemezdir.
Unutma, dijital hayatta bazen bir snapshot seni saatlerce uğraşmaktan kurtarır.
“Her değişiklikten önce snapshot al, pişman olmazsın. Almazsan… geçmiş olsun.”
