Python programlama diline yeni başlayanlar için, değişkenler ve bunların kullanımı temel konulardan biridir. Değişkenler, programlarımızda veri saklamak ve bu veriler üzerinde işlem yapmak için kullanılır. Bu yazıda, Python değişkenlerinin ne olduğunu, nasıl tanımlandığını ve nasıl kullanıldığını örnek kod blokları ile birlikte açıklayacağız.
Değişken Nedir?
Değişkenler, verileri saklamak için kullanılan isimlendirilmiş depolama alanlarıdır. Bir değişkene veri atadığımızda, bu veri bilgisayarın belleğinde saklanır ve biz bu verilere değişkenin adıyla erişiriz. Değişkenler, verileri geçici olarak saklar ve program çalıştığı sürece bellekte kalırlar.
Python’da Değişken Tanımlama
Python’da değişken tanımlamak oldukça basittir. Bir değişkeni tanımlarken, değişkene bir isim verilir ve bu isme bir değer atanır. Python, değişkenlerin türünü otomatik olarak belirler, yani veri türünü belirtmemiz gerekmez.
Örnek 1: Basit Değişken Tanımlama
# Sayısal bir değişken tanımlama
sayi = 10
print(sayi) # Çıktı: 10
# Metin (string) bir değişken tanımlama
isim = "Ali"
print(isim) # Çıktı: Ali
# Ondalık sayı (float) bir değişken tanımlama
pi = 3.14
print(pi) # Çıktı: 3.14
# Boolean (True/False) bir değişken tanımlama
dogruMu = True
print(dogruMu) # Çıktı: True
Değişken İsimlendirme Kuralları
Python’da değişken isimlendirirken bazı kurallara dikkat etmek gerekir:
- Değişken isimleri harf (a-z, A-Z), sayı (0-9) ve alt çizgi (_) içerebilir.
- Değişken isimleri bir harf veya alt çizgi ile başlamalıdır.
- Büyük harf ve küçük harfler farklıdır (case-sensitive), yani
degiskenveDegiskenfarklı değişkenlerdir. - Python anahtar kelimeleri (örneğin,
if,else,whilevb.) değişken adı olarak kullanılamaz.
Örnek 2: Geçerli ve Geçersiz Değişken İsimleri
# Geçerli değişken isimleri
sayi1 = 10
_isim = "Ayşe"
soy_isim = "Yılmaz"
PI = 3.14
# Geçersiz değişken isimleri
1sayi = 10 # Sayı ile başlayamaz
soy-isim = "Yılmaz" # Tire (-) karakteri içeremez
while = True # Python anahtar kelimesi kullanılamaz
Değişken Türleri ve Tip Dönüşümü
Python’da değişkenlerin türleri otomatik olarak belirlenir, ancak bazen bir veri türünden diğerine dönüştürmemiz gerekebilir. Bu işleme “tip dönüşümü” denir.
Örnek 3: Tip Dönüşümü
# Sayısal bir değişkeni metin değişkenine dönüştürme
sayi = 123
sayi_str = str(sayi)
print(sayi_str) # Çıktı: "123"
print(type(sayi_str)) # Çıktı: <class 'str'>
# Metin bir değişkeni sayısal değişkene dönüştürme
sayi_metin = "456"
sayi_int = int(sayi_metin)
print(sayi_int) # Çıktı: 456
print(type(sayi_int)) # Çıktı: <class 'int'>
# Ondalık bir sayıyı tam sayıya dönüştürme
pi = 3.14
pi_int = int(pi)
print(pi_int) # Çıktı: 3
print(type(pi_int)) # Çıktı: <class 'int'>
Çoklu Atama
Python’da birden fazla değişkene tek satırda değer atamak mümkündür. Bu, kodu daha okunabilir ve düzenli hale getirebilir.
Örnek 4: Çoklu Atama
# Aynı satırda birden fazla değişken tanımlama ve atama
a, b, c = 1, 2, 3
print(a) # Çıktı: 1
print(b) # Çıktı: 2
print(c) # Çıktı: 3
# Aynı değeri birden fazla değişkene atama
x = y = z = 0
print(x) # Çıktı: 0
print(y) # Çıktı: 0
print(z) # Çıktı: 0
Değişkenlerle Temel Aritmetik İşlemler
Python’da değişkenlerle temel aritmetik işlemler yapmak oldukça basittir. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi işlemler doğrudan değişkenler üzerinde gerçekleştirilebilir.
Örnek 5: Aritmetik İşlemler
# Toplama
x = 10
y = 5
sonuc = x + y
print(sonuc) # Çıktı: 15
# Çıkarma
sonuc = x - y
print(sonuc) # Çıktı: 5
# Çarpma
sonuc = x * y
print(sonuc) # Çıktı: 50
# Bölme
sonuc = x / y
print(sonuc) # Çıktı: 2.0
# Modül (kalan bulma)
sonuc = x % y
print(sonuc) # Çıktı: 0
# Üs alma
sonuc = x ** y
print(sonuc) # Çıktı: 100000
Sonuç
Python’da değişkenler, veri saklamak ve bu veriler üzerinde işlem yapmak için kullanılır. Değişkenlerin doğru bir şekilde tanımlanması ve kullanılması, programlarımızın doğru ve verimli çalışması için kritiktir. Bu yazıda, değişkenlerin tanımlanması, isimlendirme kuralları, tip dönüşümü ve temel aritmetik işlemler gibi konuları ele aldık. Bu temel bilgiler, Python programlama diline yeni başlayanlar için önemli bir başlangıç noktasıdır.