Veri merkezlerinin soğuk ama kalp atışı gibi çalışan dünyasına hoş geldiniz! 🌌
Bugün, genellikle “kurmak” kadar önemli ama hep arka planda kalan bir süreçten bahsedeceğiz: Rack-Mount sunucu demontajı.
Evet, kurulumun görkemli anonsları yapılır, ışıkları yanar, fanlar döner… Ama iş sökmeye gelince çoğu zaman sadece IT ekibinin kahve kokulu ellerinde gizli bir ritüel gibi gerçekleşir. ☕🔧 Gelin, bu işlemi hem teknik hem de eğlenceli bir şekilde masaya yatıralım.
🔎 Rack-Mount Sunucuya Kısa Bakış
Önce tanımlayalım:
- Rack-mount sunucu, özel rack kabinlerine (tipik olarak 19 inçlik) monte edilen, yatay şekilde yerleştirilen sunuculardır.
- 1U, 2U, 4U gibi yükseklik ölçüleri vardır. (Buradaki “U” birimi, 1.75 inç’e karşılık gelir. Yani 2U = 3,5 inç yüksekliğinde bir sunucu.)
- Bir kabin, yüzlerce sunucuyu organize şekilde barındırabilir.
👉 Demontaj ise bu cihazların “çıkartılması, bağlantılarının kesilmesi, güvenli şekilde taşınması” sürecidir. Basit görünüyor mu? Aslında çok kritik bir operasyon.
📋 Demontaj Öncesi Hazırlık
- Planlama
- Hangi sunucu sökülecek?
- Bu sunucuda hangi servisler çalışıyor? (Web, e-posta, veritabanı?)
- Kapatıldığında hangi kullanıcılar etkilenecek?
- Yedekleme
- Tam yedek alınmadan hiçbir demontaj yapılmaz.
- Sistem imajı, veritabanı dump’ı, loglar… hepsi ayrı depolanır.
- Güvenlik Önlemleri
- Antistatik bileklik takılır (çünkü insan vücudu küçük bir yıldırım fabrikasıdır).
- Güç kaynakları devreden çıkarılır.
- Yangın önleme sisteminin devre dışı kalmaması sağlanır (çünkü kıvılcım = facia).
🔧 Adım Adım Demontaj Süreci
1. Sunucuyu Güvenli Şekilde Kapatma
- “Shutdown -h now” komutuyla veya yönetim konsolu (iDRAC, iLO, vs.) üzerinden kapatma yapılır.
- Kapanıştan sonra birkaç dakika beklenir, çünkü bazı RAID kontrolörleri “arkadan arkadan” senkronize çalışmaya devam eder.
2. Güç ve Ağ Bağlantılarının Kesilmesi
- Güç kabloları çıkarılır.
- Ağ kabloları (RJ45, fiber, InfiniBand) sökülür.
- Kablolar etiketlenir. Aksi halde, tekrar kurulumda “Acaba bu fiber kablo mu, yoksa kahve makinesine giden mi?” diye saatler kaybolabilir.
3. Rack Üzerinden Sökme
- Rack-mount sunucular ray sistemi ile monte edilir.
- Vidalar (genellikle Phillips veya Torx) sökülür.
- Sunucu raylardan yavaşça kaydırılarak çıkarılır. (Burada genellikle ikinci bir kişi gerekir, çünkü 2U/4U sunucular 20–30 kilo olabilir. Yalnız çalışırsan belin, sonra da moralin çöker. 🏋️)
4. Parça ve Aksesuarların Ayrılması
- Diskler (HDD/SSD) ayrı saklanır. Çünkü genellikle şirketin tüm verileri burada yer alır.
- RAM, CPU gibi bileşenler yerinde bırakılabilir ya da yeniden kullanım için sökülebilir.
- Rack vidaları, kablo bağları, güç adaptörleri gibi aksesuarlar özel kutularda toplanır.
5. Fiziksel Taşıma
- Sunucu taşınırken antistatik ambalaj kullanılır.
- Eğer depolanacaksa klimalı bir ortamda saklanır (çünkü “server da terler mi?” evet terler, nemden dolayı).
🧩 Demontaj Sonrası Kontroller
- Demontaj raporu hazırlanır.
- Hangi sunucu, hangi tarih, hangi amaçla söküldü?
- Hangi kablo, hangi disk, hangi bileşen hangi kutuda?
Bu rapor olmazsa, IT departmanının gelecekteki toplantıları CSI bölümü gibi geçebilir:
“Sunucu nereye kayboldu?” – “Bilmiyorum, en son depoda gördüm.” 🕵️
⚡ Karşılaşılan Zorluklar ve Çözümler
- Ağ Karmaşası: Etiketleme ile çözülür.
- Ağırlık Problemi: İki kişiyle kaldırma şart.
- Veri Kaybı Riski: Önceden yapılan yedeklemeler hayat kurtarır.
- Statik Elektrik: Antistatik bileklik = süper kahraman pelerini.
🎯 Sonuç
Rack-mount sunucu demontajı, sadece “donanımı sökmek” değildir;
👉 Veri güvenliği,
👉 Donanım sağlığı,
👉 Profesyonel iş akışı açısından kritik bir süreçtir.
Bir bakıma bu iş, bir cerrahın ameliyatı sonlandırmasına benzer.
Nazik, dikkatli ve planlı yapılmazsa sistemin sağlığı riske girer.
💡 Altın Tavsiye:
Sunucuyu sökerken sabırlı ol, kabloları etiketle, yedekleri al ve asla tek başına ağır kaldırma. Çünkü teknoloji kahramanı olabilirsin ama belin “veteran IT çalışanı” gibi yıllar sonra seni hatırlatır. 😅
